Analyse: zijn voetbalstadions juist het bewijs dat het wel kan?

Wellicht is het velen ontschoten maar 'de voetbalwedstrijd en het stadionbezoek' hebben een grote rol gespeeld in de verregaande maatregelen rondom evenementen en sportwedstrijden. In het begin van de pandemie werd namelijk voor de snelle verspreiding in Europa als één der grootste brandhaarden de Champions League wedstrijd Atalanta Bergamo tegen Valencia benoemd. Na de wedstrijd kreeg de Italiaanse stad Bergamo te maken met een enorme explosie aan besmettingen. 'Dat komt door die wedstrijd', was de conclusie, die nog altijd nadreunt. En de wetenschappers, de media, ze hadden gelijk, de enige misvatting: de bom aan besmettingen heeft naar alle waarschijnlijkheid plaatsgevonden tijdens het massavervoer (de wedstrijd werd in Milaan gespeeld en supporters gingen massaal in auto's, treinen en busjes richting Milaan), de cafés, de horeca en alle andere plekken waar supporters samenkwamen. Die zienswijze werd later bevestigd door onderzoeken in onder meer de Johan Cruijff ArenA en de Fieldlabs. En toch, tot de dag van vandaag wordt het stadion benoemd als gevaarlijke plek en dus samenscholingen van mensen en dus evenementen...

De feiten
Het duurde dan ook zeer lang voordat er weer 2/3 bezetting mogelijk was in de stadions. In de tussentijd hebben we een aantal wedstrijden gehad waar een zeer beperkt aantal supporters naar binnenmocht op 1,5 meter. In veel stadions perfect georganiseerd, waardoor er geen enkele sprake was van brandhaarden. Toch gingen de stadions weer op slot, net als andere eventlocaties. En nu, nu de competitie in Nederland 2 eredivisierondes en 3 eerstedivisierondes onderweg is, wordt er geroepen: je moet wel blijven zitten anders gaan we weer terug naar af! Een ieder die ooit in een voetbalstadion is geweest, die de hang van supporters naar hun club kent, die weet dat voor 80 procent van het stadion het geen enkel probleem is om op een stoeltje te zitten en dat 20 procent dat nooit zou kunnen of zou doen. Dan kun je concluderen: dan maar de stadions weer dicht, of terug naar de 1,5 meter bezetting, maar laten we eens een aantal feiten op een rij zetten:

Binnen de Fiedlab onderzoeken werd grondig onderzoek gedaan naar stadionbezoek tijdens voetbalwedstrijden. Dat leverde de volgende positieve testen na afloop op:

- Almere City: 1045 testen na afloop, 1 positieve test
- NEC Nijmegen: 831 testen na afloop, 3 positieve testen
- NL Elftal: 3718 testen na afloop, 3 positieve testen

Totaal 7 besmettingen op 5594 testen = 0,125 procent *.

* het aantal dagelijkse besmettingen lag destijds hoger dan de afgelopen periode en de testen werden in testopstellingen per vak uitgevoerd

Vele maanden later, werden de stadions echt weer geopend (2/3 bezetting) en deed de GGD zelf onderzoek naar het aantal besmettingen. Dat leverde de volgende cijfers op, die dus nog meer onder de noemer proefondervindelijk geschaard kunnen worden en waaruit de GGD zelf concludeerde: 'amper besmettingen'.

- Ajax - Leeds United, 25.000 bezoekers, daarvan zijn 22 besmettingen te herleiden naar 'het stadionbezoek' *, waarbij natuurlijk niet gezegd kan worden of de besmetting plaatsvond in het stadion, tijdens het vervoer er naar toe of in een gelegenheid die voor of na het stadionbezoek bezocht werd. 22 op 25.000 is overigens 0,088 procent

* Hierbij plaatst de GGD de kanttekening dat mogelijk niet iedereen zich meldt of weet waar de besmetting is opgelopen.

- PSV - Galatasaray, 23.500 bezoekers, 21 besmettingen volgens de GGD. Dat is dus 0,089 procent, volledig vergelijkbaar met de wedstrijd van Ajax. PSV - Midtylland, 22.700 bezoekers, 13 besmettingen: 0,057 procent

LEES OOK: 
NOS.nl - Weinig besmettingen in stadions waar niet iedereen op vaste zitplaats bleef

NPO Radio 1 - Amper besmettingen te linken aan voetbalwedstrijden

 

Club van de Achterhoek: 0 opnames

Sjoerd Weikamp, hoofdredacteur van EventBranche.nl en als RvC-lid ook zeer nauw betrokken bij voetbalclub De Graafschap uit Doetinchem: 'Dit is een club van een complete regio. Mensen reizen soms tientallen kilometers om naar De Vijverberg in Doetinchem te komen. Zo ook de eerste thuiswedstrijd met 6354 bezoekers. Allemaal toegang op basis van het Corona Toegangsbewijs (of een test vooraf, of gevaccineerd of een bewijs van herstel). Interessant om ook deze gegevens erbij te pakken, vooral omdat er in de regio sinds 29 juli geen geregistreerde COVID-19 ziekenhuisopnames meer zijn. Wat doet dan een sportevenement als de eerste thuiswedstrijd De Graafschap - Roda JC met duizenden bezoekers (en de eerlijkheid gebied ook vele honderden staand, zingend en aanmoedigend), met die cijfers? Niets! In de tussenliggende periode van 7 augustus tot de laatst bekende cijfers, 21 augustus laatste publicatie ziekenhuisopname-cijfers, waren er nul opnames. Uitgaande van een gemiddelde incubatietijd van 5 tot 6 dagen en gemiddeld nog eens een week ziekzijn die tot opname kan leiden, zijn we die periode nu voorbij en blijft het aantal dus op nul staan.''

'Kijk je dan naar de besmettingen, dan zie je wel degelijk iets gebeuren in het aantal besmettingen. Waarbij we even de gemeente Doetinchem nemen in de wetenschap dat ook omliggende gemeentes Graafschap-supporters hebben. Vergelijk je dan de wedstrijddag met 9 besmettingen, dan zie je na de vijfde (9) en zesde (12) dag, exact het incubatiegemiddelde, een stijging van het aantal besmettingen. Waarbij je procentueel, aantal potentiele besmettingen op de duizenden bezoekers, in combinatie met het uitblijven van ziekenhuisopnames, ook nu weer kunt afvragen: geeft dit aanleiding tot strengere maatregelen of is dit het bewijs dat we kunnen verruimen?'

Dit is het aantal besmettingen in de gemeente Doetinchem inclusief de dagen voor de wedstrijd:

5 augustus - 6 besmettingen
6 augustus - 8 besmettingen (de dag dat Testen voor Toegang een toeloop had)
7 augustus - 9 besmettingen (wedstrijddag, testen voor toegang)
8 augustus - 4 besmettingen
9 augustus - 4 besmettingen
10 augustus - 4 besmettingen
11 augustus - 5 besmettingen 
12 augustus - 9 besmettingen (testen voor tweede wedstrijd, uit naar MVV)
13 augustus - 12 besmettingen (testen voor tweede wedstrijd uit naar MVV)
14 augusutus - 6 besmettingen
15 augustus - 5 besmettingen

'In een pandemie kun en wil je nooit voor onderzoeker spelen. En al helemaal niet voor wetenschapper, maar deze feiten, deze cijfers...Vooral gewoon het praktijkvoorbeeld in Doetinchem, het feit dat er geen ziekenhuisopnames zijn geweest na de wedstrijd op 7 augustus tot en met in ieder geval 21 augustus is een feit waar we niet aan voorbij moeten gaan. Ik zou dan ook graag op willen roepen, om landelijk deze cijfers eens heel goed op een rij te zetten in plaats van te roepen dat iedereen op z'n kont moet zitten. Beleid maken op basis van cijfers en feiten lijkt nu noodzakelijker dan ooit. En als we dat doen, zouden deze praktijktesten die de stadionbezoeken nu zijn ook wel eens het voorbeeld kunnen zijn voor evenementen. Al blijf ik er op hameren: scheer niet over 1 kam, maar kijk naar de totaal verschillende werelden van bijvoorbeeld een festival, een voetbalwedstrijd, een congres en een intern business event. Maar de cijfers uit het voetbalstadion, daar waar contact met anderen bijna onvermijdelijk is tussen de fanatieke supporters, geven het groene licht voor business events nog meer noodzaak! Want op een congres, bij teambuilding of een productintroductie staan 'we' echt nog veel minder dicht bij elkaar.'

Tot slot: ja, ook wij zijn op de hoogte van het festival in Utrecht waar in tegenstelling tot het Fieldlab risicomodel opeens honderden besmettingen plaatsvonden. Daar zijn gelukkig inmiddels de achterliggende oorzaken ook blootgelegd: een combinatie van bezoekers die al positief binnenkwamen, te volle pendelbussen, een tijdelijke constructie (tent) die vrijwel volledig afgesloten was, samenplakken bij regenbuien etc. En ja, dat gebeurt bij een festival, kunnen we dat niet anders inrichten en organiseren, dan moeten we dat nu nog niet doen. Maar het kan wel degelijk anders. Maar kijk in ieder geval naar de oorzaak van brandhaarden en wees daarbij niet te kort door de bocht. Gebruik de onderzoeken die er zijn, de cijfers, de wetenschap. Als er dan 1 wedstrijd op het EK is waar opeens vele duizenden besmettingen vallen rondom 1 duel, kijk dan vooral naar wat er voor, na en qua toegang gebeurde bij specifiek die ene wedstrijd. Als we dan de conclusie trekken dat we hier mee moeten leren leven en dus hele kleine percentages moeten accepteren, dan lijkt het mij verstandig om de beslissingen nu op basis van feiten te doen en niet op de onderbuik. Dus tegen de supporter roepen ga zitten en juich niet, dat heeft geen zin. Maatregelen voor evenementen niet toespitsen op de verschillende soorten events, dat kan echt niet meer. Maar de praktijk en de duidelijke cijfers nu leidend laten zijn, dat is de oplossing voor veel soort evenementen. Tijd voor Realiteit!'